Ngay đầu năm mới, truyền thông đã đưa tin Mỹ, Nhật Bản và Hà Lan đạt thỏa thuận ngăn Trung Quốc tiếp cận công nghệ và thiết bị sản xuất chip. Đây là đòn mới giáng xuống tham vọng phát triển bán dẫn của Bắc Kinh. Bên cạnh đó, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden còn được cho là cân nhắc mở rộng lệnh cấm vận với Huawei.

Huawei có thể phải đối mặt áp lực lớn hơn khi rộ tin chính quyền Biden có thể ngừng phê duyệt giấy phép xuất khẩu hàng loạt công nghệ cho công ty Trung Quốc. Nếu được xác nhận, lệnh cấm xuất khẩu công nghệ Mỹ sẽ cắt đứt hoàn toàn quyền tiếp cận của Huawei với các nhà cung cấp từ Mỹ như Qualcomm, Nvidia và Intel.

Những điều này phản ánh một số trong 10 rủi ro bên ngoài hàng đầu với Trung Quốc vào năm 2023 trong báo cáo gần đây của Trung tâm Chiến lược và An ninh Quốc tế (CISS), tổ chức nghiên cứu tại Đại học Thanh Hoa ở Trung Quốc, cảnh báo về áp lực tiếp tục tăng từ Mỹ.

Báo cáo của CISS cho biết: “Mỹ sẽ tận dụng tối đa sự khác biệt về ý thức hệ và những lo ngại về an ninh để thuyết phục hoặc đe dọa các đồng minh của mình áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu chất bán dẫn chặt chẽ hơn với Trung Quốc”. Báo cáo cho biết các biện pháp kiểm soát xuất khẩu thậm chí có thể mở rộng sang các lĩnh vực như công nghệ sinh học, nhiên liệu sạch, hệ thống hạt nhân và chăm sóc sức khỏe.

Dù Washington, Tokyo và Amsterdam chưa chính thức tiết lộ thông tin về thỏa thuận kiểm soát xuất khẩu, người ta suy đoán rằng một số hệ thống máy in thạch bản cực tím (DUV) ArF Immersion của hãng ASML Holding sẽ bị cấm xuất khẩu sang Trung Quốc. Những chiếc máy này cho phép xử lý in thạch bản từ 45nm đến 7nm.

ASML thống trị thị trường toàn cầu về thiết bị sản xuất chip nhờ chiếm gần 90% thị phần cung cấp máy in thạch bản cực tím (EUV) tiên tiến, vốn đã ngừng xuất khẩu sang Trung Quốc từ năm 2019.

Nỗ lực do Mỹ dẫn đầu nhằm hạn chế hơn nữa doanh số thiết bị sản xuất chip cũng sẽ che mờ triển vọng của các nhà cung cấp hệ thống DUV Nhật Bản cho Trung Quốc, chẳng hạn như Nikon và Canon. Trong khi đó, Tokyo Electron cạnh tranh ở các phân khúc khác của thị trường thiết bị sản xuất chip, chẳng hạn các công cụ khắc và phủ tiên tiến.

Theo các nhà phân tích tại hãng tư vấn Anboud, việc triệt phá ngành bán dẫn đã đánh bài điểm yếu công nghệ Trung Quốc. Họ nhận xét thòng lọng quanh cổ ngành bán dẫn Trung Quốc sẽ ngày một chặt hơn sau thỏa thuận giữa ba nước nói trên. Nó dẫn đến bước lùi đáng kể đối với phát triển chip tại Đại lục. Chuyên gia Mo Dakang còn cho biết có quá nhiều bất ổn khi lợi ích của những nước liên quan thường xuyên thay đổi.

Trong một tuyên bố ngày 28/1, ASML nói sẽ mất thời gian để chính phủ các bên hoàn thiện quy định kiểm soát xuất khẩu và thi hành luật. Công ty cam kết thảo luận với nhà chức trách về tác động tiềm tàng đến chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu.