Trong những năm qua, cuộc chạy đua ở lĩnh vực công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc đã bao phủ rộng trong nhiều lĩnh vực, từ điện thoại thông minh hay trí tuệ nhân tạo, ... Gần đây, có một chiến trường mới xuất hiện, đó là chip bán dẫn, thành phần không thể thiếu trên các máy tính, ôtô, smartphone và nhiều loại sản phẩm điện tử khác. 
Vừa qua, tổng thống Mỹ Joe Biden đã ký luật mới nhằm thúc đẩy ngành công nghiệp bán dẫn của Mỹ, một trong những nỗ lực nhằm giải quyết tình trạng thiếu chip bán dẫn kéo dài hiện nay, cũng như giảm phụ thuộc trong việc sản xuất vào các quốc gia khác. Với tên gọi CHIP & Science Art, đạo luật mới này đã thúc đẩy ngàng công nghiệp bán dẫn trong nước, cũng như cung cấp các ưu đãi cho việc nghiên cứu và phát triển. Kế hoạch cũng bao gồm một gói tài trợ trị giá 53 tỷ USD bổ sung vào quỹ Khoa học Quốc gia Mỹ (NSF), Bộ Thương mại Mỹ cùng viện Tiêu chuẩn và Công nghệ Quốc gia Mỹ (NIST).
Từ lâu, Trung Quốc đã được xem là thế lực thống lĩnh trong lĩnh vực sản xuất công nghệ. Tuy nhiên, theo phân tích gần đây của trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế, đất nước này cũng nhanh chóng giành chỗ đứng trên thị trường bán dẫn, trong đó đứng đầu toàn cầu về lắp ráp, đóng gói và thử nghiệm và đứng thứ tư về chế tạo tấm Wafer.

Những năm gần đây, Trung Quốc tăng cường tập trung vào việc sản xuất bán dẫn trong nước. Theo số liệu từ Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn (SIA) năm 2020, doanh số bán dẫn của Trung Quốc đã tăng hơn 30% so với cùng kỳ 2019, đạt gần 40 tỷ USD.
Mỹ bị "phả hơi nóng"
Mỹ hiện phụ thuộc vào Trung Quốc về sản xuất linh kiện bán dẫn và các sản phẩm công nghệ. Các công ty lớn của Mỹ như Apple, Google, Microsoft, ... đều có đối tác đặt nhà máy tại Trung Quốc.
Không chỉ Mỹ, châu Âu hiện cũng chi hàng chục tỷ USD để thúc đẩy ngành công nghiệp bán dẫn. Về phần mình, Trung Quốc vẫn đi những bước vững chắc, cố gắng phát triển ngành công nghiệp bán dẫn như một phần của kế hoạch 5 năm được Băc Kinh công bố.
Dù vậy, bà Thibaut cho rằng việc Trung Quốc tự chủ bán dẫn không phải dễ. "Việc hoàn toàn tự chủ trong sản xuất chip nói thì dễ hơn làm, vì cần có nhiều lớp công nghệ và kiến thức chuyên môn. Rất khó để đạt vị trí dẫn đầu trong toàn bộ chuỗi cung ứng chất bán dẫn".
Mỹ thúc đẩy sản xuất
Đang có một làn sóng chuyển dịch từ Trung Quốc sang Mỹ. TSMC, công ty gia công chip lớn nhất thế giới của Đài Loan, đã bắt đầu kế hoạch đầu tư 12 tỷ USD để xây dựng nhà máy ở Arizona, dự kiến hoàn thành và đi vào hoạt động từ 2024. Một nhà sản xuất Đài Loan khác là GlobalWafers gần đây cũng đã cam kết 5 tỷ USD để xây dựng nhà máy wafer silicon ở Texas.
Trước đó, SK Group và Samsung của Hàn Quốc cũng bắt đầu tăng cường hiện diện trong lĩnh vực sản xuất công nghệ tại Mỹ bằng các kế hoạch hàng chục tỷ USD để xây dựng nhà máy. Các công ty bán dẫn trong nước như Intel cũng làm điều tương tự. 

Còn theo Thibaut, Trung Quốc hiện có lợi thế lớn trong việc có sẵn hạ tầng, cũng như cung cấp sản phẩm cho bất cứ quốc gia nào mình muốn. "Mỹ và các quốc gia có mục tiêu tương tự cần phát triển chiến lược lâu dài. Họ không chỉ cạnh tranh với Trung Quốc, mà còn chủ động cung cấp các giải pháp thực sự cho nhu cầu thực tế", Thibaut cho biết.